Afscheid van een schoolleider met passie voor trotse kinderen

SCHIJNDEL – Een man die zich binnen het onderwijs voelt als een vis in het water. Iemand met een warm hart voor menselijke relaties. Die wil dat iedere leerling trots is op wat hij kan. Gerard Spijkers, sectordirecteur van het vmbo en praktijkonderwijs binnen het Elde College, neemt na een bevlogen carrière op 1 oktober afscheid van zijn geliefde school.

Als je met Gerard een rondje loopt door het grote schoolgebouw merk je meteen waarom hij hier ruim 18 jaar op zijn plek zat. Met iedereen een praatje maken, ontspannen interesse tonen en met een dosis humor zijn weg vervolgen. Hij wordt herkend en erkend door leerlingen en collega’s. Het motto tijdens zijn officieel afscheid luidt: ‘Elke leerling doet ertoe’. De feestelijke bijeenkomst met diverse sprekers en korte optredens is vanwege alle coronabeperkingen kleinschalig van opzet.

Welke onderwijserfenis draag je graag over?

“We moeten op school leerlingen motiveren om iets van hun leven te maken,” is Gerards stellige overtuiging. “Zeker onze leerlingen, die vaak een laag zelfbeeld hebben, hebben hulp nodig bij het ontwikkelen van eigenwaarde. Dat ze beseffen dat ze belangrijk zijn en ertoe doen. Er wordt vanuit de maatschappij een beetje neergekeken op het vmbo en praktijkonderwijs. Kinderen komen vaak al wat gekwetst binnen. Persoonlijke trots is het belangrijkste wat we ze mee kunnen geven.”

Gerard is jaren geleden op een studiereis naar Amerika geweest. Daar bezocht hij scholen die geconfronteerd werden met serieuze armoede bij hun leerlingen en complexe problemen. Hij leerde daar vooral het belang van kinderen motiveren. Het betrekken van hun ouders hierbij is heel belangrijk. Teruggekomen ontwikkelde Gerard met zijn collega’s een onderwijsconcept, waarbij leerlingen thuis en in hun omgeving gingen presenteren wat ze hadden geleerd en gedaan. De oh zo noodzakelijke trots wordt hiermee gestimuleerd.

Leren wordt leuk als je mag leren wat graag wilt leren. Gerard bracht ideeën in over het schrijven van een persoonlijk leerplan dat met een eigen coach kan worden uitgevoerd. Dat heeft heel veel opgeleverd. “Ja, dat is een van mijn pareltjes”, vertelt Gerard. “Gepersonaliseerd leren en passend onderwijs. Het hoogste is niet het beste, maar het beste is het beste voor je kind.” Gerard kijkt met veel voldoening terug op een leerling met het syndroom van down, die ondanks de nodige moeite en weerstand zijn schoolopleiding praktijkonderwijs heeft afgemaakt. Uiteindelijk is dat buitengewoon volgens hem goed gegaan en die persoon heeft een mooie, volwaardige plek in de samenleving kunnen vinden.

‘Het is belangrijk om langzaam af te kikken’

De agenda van Gerard Spijkers kende de afgelopen jaren weinig gaatjes. Om 7.00 uur kwam hij dagelijks op school aan. De mailbox wat leger maken, wat vooroverleg en zaken regelen, zodat de school om half negen goed van start kon gaan. Dat werk ging verder de hele dag door, totdat hij rond 18.30 uur de schooldeur weer achter zich dicht trok. Dan was er regelmatig nog een avondvergadering en zaterdagochtenden werden normaliter ook aan schoolwerk besteed. Pas daarna was er even tijd voor zijn gezin. Een workaholic zoals ze nog zelden te zien zijn. “Ik heb het altijd met liefde en plezier gedaan”, vertelt Gerard. “Ze zullen me wel voor gek verklaren, maar het werken was mijn hobby. Gelukkig heeft mijn vrouw daar altijd begrip voor gehad. Misschien omdat ze zelf ook in het onderwijs werkt.”

Een onderwijscarrière met middenstandskarakter

“Mijn ouders waren echte middenstanders”, vertelt Gerard met enige trots en waardering. “Voor hun supermarkten moest er altijd stevig worden aangepakt. Ik heb er ook geleerd om met heel verschillende mensen om te gaan. Dat heeft me geholpen met de contacten op school. Vriendelijk zijn en aandacht voor iedereen. Uiteindelijk heb ik mijn passie gevonden in het werken met kinderen. Als de kinderen met plezier op school zitten, dan hebben wij het als school goed gedaan.”

Gerard volgde een onderwijzersopleiding en vond een eerste baan in groep 5 van een basisschool in Oud Gastel. Drie jaar later werd hij aangenomen bij de ivo mavo in Den Bosch. Daar werd hij brugklascoördinator. Met een lelijke eend scheurde hij door de regio om nieuwe leerlingen te bespreken. Na een schoolfusie in 1998 werd Gerard afdelingsleider. In 2002 vertrok hij als conrector naar het Elde College. Tijdens hoogtij-jaren was hij verantwoordelijk voor 1800 leerlingen en stuurde hij acht teamleiders aan.

Hoe moet het verder op het Elde college?

Het Elde is een kwaliteitsschool volgens Gerard. Een eenpitter en dat mag zo blijven. Gerard roemt de Brabantse warmte en gemoedelijkheid die hij hier ervaart. Voor de leerlingen is het fijn dat ze op een kleine schoolgemeenschap dicht bij huis terecht kunnen. Gerard onder andere trots op de mooie en duurzame afdeling groen die ze hebben ontwikkeld. Goed voor elkaar kunnen zorgen is zijn motto. Elke leerling doet ertoe. Het is zo belangrijk dat collega’s met elkaar passend onderwijs vorm en inhoud kunnen blijven geven.

Het Elde College kan misschien wel op termijn bestuurlijk samenwerken binnen een Orionverband. Zo blijft er een eigen invulling van het onderwijs mogelijk. ”Het is belangrijk in te zetten op een goede relatie de leerling. Met een individuele loopbaanbegeleiding zijn ze in staat om te anticiperen op een toekomstige dynamische samenleving.”

Over de houdbaarheidsdatum?

Gerard zegt de school heel erg te gaan missen. Hij voelt zich eraan verbonden als aan een huwelijk. Met alle onderwijsontwikkelingen zegt Gerard toch altijd heel flexibel te zijn geweest. “Maar misschien is het nu toch een goede tijd om afscheid te nemen,” vertelt hij.

Moeilijk en zorgelijk waren de besluiten die hij wel eens moest nemen bij personele zaken. Bijvoorbeeld met benoemingen in de LC-salarisschaal. Dat gaf nogal wat onrust bij leerkrachten onderling. Ook ontbindingsprocedures waren lang en zwaar. “Mijn betrokkenheid bij school zal er altijd blijven. Misschien ga ik nog wel eens voor de klas staan of surveilleren. In ieder geval ben ik de komende tijd voorzitter van praktijkonderwijs Brabant en voorzitter van een examencommissie op het Elde College voor vmbo en praktijkonderwijs. De binding met school en collega’s wil ik zeker niet missen.”

Voor Gerard zijn de werkzaamheden op school toch best wel een feestje geweest en dat zal ook na zijn pensionering zo blijven.