“Corona wordt een blijvend onderdeel van het zorgproces”

MEIERIJSTAD – De tweede coronagolf beheerst ook het leven in de plaatselijke zorg- en verpleeginstellingen. Ze zijn minder overvallen dan de eerste keer maar het blijft spannend. Het zijn dagkoersen waarbij steeds weer snel moet worden ingespeeld op nieuwe situaties. BrabantZorg, Amaliazorg, SWZ en Laverhof vertellen hoe zij de huidige situatie beleven.

Na de lockdown in maart was iedereen het er over eens: een bezoekverbod voor bewoners van zorginstellingen is onmenselijk en dus onwenselijk. Juist om die reden blijven bezoekregelingen bestaan. “Van de eerste golf hebben geleerd dat het verstandig is om niet iedereen altijd over één kam te scheren en ruimte te geven waar dat kan. Zolang het verantwoord is gaan we gewoon door met dagbesteding en mogen cliënten ook bezoek ontvangen,” licht woordvoerder Artwin Nuhn van SWZ toe. Op hun locaties in Schijndel en Veghel wonen mensen met een beperking. “We houden wel rekening met de richtlijnen van de overheid. Dat betekent in de praktijk niet meer dan drie bezoekers op een dag, zorgvuldig omgaan met je persoonlijke hygiëne en afstand houden. We vragen medewerkers ook om daarop toe te zien.”

Bezoek blijft welkom

Ook bij Amaliazorg – Van Haarenstaete in Veghel blijft bezoek welkom. ”We zijn heel blij dat er geen bezoekverbod meer komt. We vinden het belangrijk dat familie kan blijven komen”, zegt locatiehoofd Yvonne Oversteeg. “Als een coronabesmetting geconstateerd zou worden bij een bewoner, dan bekijken we hoe het bezoek toch kan komen. We zetten dan onder meer persoonlijke beschermingsmiddelen in.”

Henri van Boxmeer, directeur van Laverhof cluster Schijndel, zegt heel blij te zijn dat bezoek nog steeds mogelijk is. “Gelukkig hebben we nu voldoende beschermende middelen. Ik herinner me een uitspraak van een professor: Beter dood door Covid, dan dood door de eenzaamheid.” Bij zijn locaties is slechts bij een cliënt corona geconstateerd. Hier wordt direct op ingespeeld, zodat uitbreiding van de besmetting wordt voorkomen.

Mondmaskers en voorkomen besmetting

De zorginstellingen zijn zich bewust dat hun bewoners een kwetsbare gezondheid hebben. Daarom is het belangrijk om het coronavirus buiten de deur te houden. Bij van Haarenstaete dragen medewerkers daarom preventieve mondkapjes. “We merken dat iedereen blij is met deze beslissing en we zien ook hoe goed iedereen zich aan deze afspraak houdt. We werken hard om corona buiten de deur te houden,” licht Yvonne Oversteeg toe. Ook bij BrabantZorg gelden preventieve maatrelen voor medewerkers.

“Het is enorm spannend”, vertelt een woordvoerder van Odendael. “Besmetting ligt altijd op de loer. We hebben geleerd van de vorige crisis en er staan permanent uitbraakteams klaar.” Ze zegt wel dat de zorgcontinuïteit onder druk staat. Het kraakt en piept, vooral door verzuim van personeelsleden. Daarom moet regelmatig een beroep gedaan worden op familieleden om te ondersteunen. Ze spreekt van een zeer zorgelijke situatie en het gevaar van zorgafschaling bij toenames in besmettingen. Bij Odendael is nu te weinig personeel beschikbaar. Gedacht wordt aan de inzet van extern personeel. Daarbij denkt men aan gepensioneerden, extrahandenvoordezorg en zzp’ers.

Bij SWZ droegen medewerkers die cliënten begeleiden al voor het dringende advies van de overheid mondneusmaskers. Artwin Nuhn: “Soms vinden medewerkers en familieleden ons erg streng. Dat zijn we ook wel. Maar die opstelling heeft er mede voor gezorgd dat we relatief ongeschonden door de eerste Coronagolf zijn gekomen. En eerlijk is eerlijk: veel familieleden van cliënten waren er blij mee. Het voelde veilig voor hen.”

Sneltesten en beschikbaarheid van personeel

De sneltesten voor zorgmedewerkers zijn belangrijk én broodnodig, vinden de zorginstellingen. Yvonne Oversteeg: “Verdachte bewoners worden direct getest. De uitslag volgt binnen 24 uur. Het testen van medewerkers gaat gelukkig steeds sneller sinds er een speciaal telefoonnummer voor zorgmedewerkers is geopend. Een betrouwbare sneltest voor zowel de bewoners, families en medewerkers zou natuurlijk nog beter werken. Met het oog op het hogere ziekteverzuim in de herfstmaanden zijn er uit voorzorg noodscenario’s opgezet om de werkroosters rond te kunnen krijgen. Gelukkig hoeven deze nog niet gebruikt te worden.”

SWZ kampt met meer coronabesmettingen dan tijdens de eerste golf. “Daarom zijn er nu diverse woningen in quarantaine en regelmatig moeten medewerkers een tijdje thuisblijven in afwachting van de uitslag van hun test. Maar tot grote bezettingsproblemen leidt dat nog niet”, licht Artwin Nuhn toe. “We testen ook zelf. De test en de uitslag werken we in twee dagen af. Inmiddels hebben we sneltesten ingekocht. Dat gaat helpen om uitval van medewerkers te voorkomen.”

De meeste instellingen kunnen nu nog beschikken over voldoende personeel. Als het ziekteverzuim hoger wordt treden de noodplannen in werking. Zoveel mogelijk personeel wordt dan op de lege plekken in de basiszorg ingezet. Gelukkig is het personeel bereid om extra diensten te draaien als dat nodig is. Volgens Henri van Boxmeer van Laverhof heeft het personeel een enorm zware tijd gehad door de eerste coronagolf. “Ze geven het beste wat ze hebben, maar geestelijk en lichamelijk kunnen ze daar last van hebben. Daarom hebben we ook aandacht voor hun ondersteuning en bieden we psychische begeleiding aan.”

Dagbesteding

Een gevolg van de intelligente lockdown was een sociaal isolement voor veel bewoners van zorginstellingen. Bezoek was namelijk niet meer welkom, maar ook vrijwilligers werden geweerd en de dagbesteding werd gesloten. Daar is heel veel van geleerd. “Bij Haarenstaete zetten we meer in op een-op-een contacten en werken in kleinere groepen. Extra vrijwilligers zijn daarbij meer dan welkom, ook omdat het aanbod hiervan slinkt door de coronadreiging,” memoreert Yvonne Oversteeg.

“Eerlijk is eerlijk: deze periode biedt ons ook onverwachte inzichten waarmee we de komende tijd echt ons voordeel kunnen doen. Over de waarde van dagbesteding aan huis bijvoorbeeld,” zegt Artwin Nuhn. “Voor cliënten is deze tweede golf iets minder zwaar dan de eerste. Er mag meer dan in het voorjaar. Maatregelen wennen ook, lijkt het. Maar als je zelf besmet bent of een huisgenoot, dan is het isolement dat je hebt te ondergaan nog steeds een zware last. Want de emoties die een besmetting met zich meebrengt zijn nog steeds dezelfde. Die wennen nooit.”

LEES EN KIJK OOK: Uit het hart en over het hart