“De woorden ‘kan niet’ staan bij mij achteraan in de kast.”

SINT-OEDENRODE – Na zijn pensionering zet André van de Warenburg zich vrijwel dagelijks in voor allerlei maatschappelijke organisaties, waaronder de voedselbank. Als voormalig directeur van een Rooise basisschool gebruikt hij hierbij zijn talenten voor organiseren en communiceren. Waarom vind je hem niet op de golfbaan, maar wel in het hart van de samenleving?

‘Jullie glimlach is ons loon’. Dit motto is een van de beweegredenen voor het vele en uiteenlopende vrijwilligerswerk van André. “Ik hou van uitdagingen. Ik probeer er altijd uit te komen en te zorgen dat iets wordt geregeld. Dit houdt me lekker bezig en ik vind het fijn om mensen te kunnen helpen”.

De activiteiten van André zijn zeer divers. Vaak liggen deze op het bestuurlijke vlak zoals secretaris, penningmeester of voorzitter. Soms zijn het uitvoerende taken als koster of als mensen bijvoorbeeld geholpen moeten worden met het invullen van belastingformulieren. André zet zich met hart en ziel in bij de voedselbank, de Martinuskerk, het gilde en bijvoorbeeld het koster Brock project.

Hoe ben je bij de voedselbank terecht gekomen?

“In de periode 2010-2011 was ik al secretaris van de stichting Ommekaar, een stichting die opgezet is door de gezamenlijke kerken. Hier helpen we mensen met klusjes aan huis, vervoer, boodschappen doen en andere activiteiten. Van daaruit is ook voor Sint-Oedenrode de voedselbank gestart door enkele enthousiaste leden van Ommekaar.”

In het begin bracht men voedselpakketten bij mensen thuis. Toen de voedselpakketten voortaan door Voedselbank Boxtel werden verzorgd nam André vrij snel namens "Ommekaar" plaats in het bestuur van de voedselbank in Boxtel, die naast Sint-Oedenrode toen ook Biezenmortel bediende. “Een tijd lang hield ik daar elk jaar met de vrijwilligers (die onmisbaar zijn) een gesprek om te horen hoe het hen ging om zo op tijd bij te kunnen sturen. Ik vind het heel waardevol dat mensen hun hart kunnen luchten, want er gaat altijd wel eens wat mis.”

In 2012 wordt gestart met het wekelijks uitdelen van voedselpakketten vanuit een garage van dokter Wenstedt op Dommelrode. Met hulp van Wovesto komt later een woonhuis in de Eerschotsestraat beschikbaar als uitgiftelocatie. Omdat dit pand op termijn gesloopt gaat worden, zit de voedselbank sinds december 2020 in de Dommeltoren aan de Laan ten Bogaerde. Dit dankzij de welwillende medewerking van de gemeente, waarmee altijd goede contacten zijn onderhouden.

Wie maken er gebruik van de voedselbank?

“In Rooi zijn er nu 26 gezinnen (in totaal 63 personen), die wekelijks een voedselpakket komen ophalen. Ik roep hard dat dit er meer zouden kunnen zijn. Er bestaat toch een bepaalde gene en niet iedereen is op de hoogte van de mogelijkheid ervan. Soms moet je iemand bij de hand pakken en over de drempel heen helpen. Ook de stap met een hulpvraag naar de gemeente is best wel groot, zeker nu het gemeentehuis in Veghel staat. Bij het uitdelen vragen sommige mensen zelfs of ze als laatste aan de beurt mogen zijn om zo min mogelijk mensen te hoeven zien.”

De organisatie van de voedselbank bewaakt zorgvuldig de privacy. Zo zijn de ruiten van de Dommeltoren ondoorzichtig gemaakt met plakplastic en in de ruimte zelf zorgen schotten voor een veilige plaats. Mensen komen alleen in aanmerking voor de voedselbank na een intake waarbij ze aan bepaalde voorwaarden moeten voldoen. Ook de duur van het krijgen van een pakket is in principe beperkt tot drie jaar, al kan dat incidenteel wel eens wat langer worden. Complexe problemen, langdurende procedures, schulden, scheidingen en werkloosheid zijn vaak oorzaken voor het ontbreken van onvoldoende eten op de tafels van cliënten.

LEES OOK: Geen inzameling voedselbank bij supers

Wat is het geheim van een goed lopende organisatie?

“Wel, het draait bijna altijd om communicatie. Uitspreken wat er mis gaat, oplossingen bedenken. Ik stel altijd hele duidelijke regels en wil ook dat de mensen zich daaraan houden. Zowel de vrijwilligers als de cliënten. Ik spreek mensen er op aan als iets niet goed gaat.”

André zegt alert te zijn op signalen als er iets mis gaat. Dat moet niet blijven doorsijpelen en mag geen eigen leven gaan leiden. En ja, het kan altijd wel eens botsen, maar een goed gesprek stuurt dan weer in de goede richting.

Een onverwacht lintje

“Zo’n drie jaar geleden ben ik er in getrapt. Mijn vrouw stelde een tripje voor met de kleinkinderen naar Monkey Town Veghel. Maar in plaats daarvan kwamen we uit bij het gemeentehuis. Ja, op dat moment wist ik wel hoe laat het was. Daar stond ik dan in mijn kloffie bij de burgemeester”.

Armoede in Nederland

In ons welvarende land zijn naar schatting 400.000 mensen die feitelijk zo weinig te eten hebben dat ze honger lijden. Een kleine helft daarvan zijn kinderen die met een vaak lege maag naar bed moeten gaan. Dit is een groot maatschappelijk probleem. Sjaak en Clara Sies uit Rotterdam zaten lang geleden ook in die situatie. Zij zijn de oprichters van de landelijke voedselbank met inmiddels 172 vestigingen.

Veel mensen denken dat armoede hen niet kan overkomen. Maar door een scheiding, ontslag, ziekte, een ongeval, diefstal of opeengestapelde pech kun je zomaar in beroerde omstandigheden terechtkomen. Terwijl de samenleving op je neerkijkt zit jij met het probleem dat rekeningen niet meer betaald kunnen worden.

Geen volwaardige maaltijd voor je kinderen op tafel kunnen zetten, is natuurlijk vreselijk. Schaamte is een van de redenen dat mensen een bezoek aan de voedselbank tot het laatst uitstellen. Het zou enorm helpen als we met z’n allen niet meer neerkijken op mensen die van de voedselbank gebruik maken. Tijd voor ander imago voor de organisatie die zo’n 100.000 monden per week van extra voedsel voorziet. De overige 300.000 mensen vinden de drempel om binnen te stappen te hoog of weten niet van het bestaan van voedselbanken.

Vrijwilligers en donaties

De voedselbank is een grote professionele organisatie die helemaal draait op vrijwilligers en donaties. Als je eenmaal met eigen ogen ziet hoe schrijnend het is dat in Nederland mensen in de rij moeten staan voor voedsel, dan laat je dat niet meer los. Veel mensen willen helpen en blijven dat doen. Bedrijven, overheden, organisaties en particulieren hebben de handen ineengeslagen om armoede te bestrijden en mensen te helpen een beter leven te krijgen.

De grootste verdienste van de voedselbank is misschien wel dat hierdoor armoede bespreekbaar is geworden.

LEES OOK: Voedselbank Rooi naar nieuwe plek

LEES OOK: Voedselbanken blij met financiële steun