Goede Herderkerk: gebed zonder eind

Iedereen betreurt het dat de kerk aan het Mgr. Bekkersplein al zo lang leeg staat. Maar het blijkt in de praktijk voor diverse partijen lastig om water bij de wijn te doen. En dat maakt het voor vastgoedontwikkelaar VASTLAB bijzonder ingewikkeld om de kerk een nieuwe bestemming te geven. Hun eerste voorstel om startersappartementen in de kerk te maken stuitte op veel bezwaren. Nu komt de projectontwikkelaar met een compleet ander plan: het maken van zorgwoningen in de kerk. Deze woningen komen op de plek waar nu de kerkbanken staan. Op de plek van het altaar zou dan een binnenplein gemaakt worden. Daarmee hoopt de projectontwikkelaar voldoende rekening te houden met alle partijen die betrokken zijn bij de herbestemming van de Goede Herderkerk.

Een belangrijke partij in de herbestemming van De Goede Herderkerk is het parochiebestuur. Zij is eigenaar van de kerk en nodigde partijen uit om plannen in te dienen om het gebouw een passende, nieuwe bestemming te geven. Diverse ideeën passeerden de revue, zoals een concertzaal, een cultureel centrum en uiteraard ook woningen. Het parochiebestuur koos na rijp beraad voor het plan van de Bredase projectontwikkelaar VASTLAB om starterswoningen in de kerk te maken.

In 2020 tekende VASTLAB een voorlopig koopcontract met bijbehorende voorwaarden. Een van die voorwaarden was dat de monumentale waarde van de kerk behouden moet blijven. Juist daar wringt de schoen. Dat is trouwens bij veel meer kerken het geval. De herbestemming van de kerk in Eerde zorgt ook voor verhitte discussie en zelfs gespletenheid in het dorp. De ombouw naar een school houdt daar de gemoederen flink bezig.

Dat de Goede Herderkerk monumentale waarde heeft: daar zijn alle partijen het wel over eens. Maar wat exact die waarde is en hoe die behouden moet blijven is al tijden een twistpunt. In 2016 kwam het gebouw op de gemeentelijke monumentenlijst te staan. Onder meer het Cuypersgenootschap heeft zich daar hard voor gemaakt. Deze stichting zet zich in om met name erfgoed na 1940 te behouden en volgt de herbestemmingsplannen van de Goede Herderkerk nauwgezet.

Vaak ligt bij monumenten de focus op het behoud van het gebouw. Bij de Goede Herderkerk woedt er ook een felle discussie over de noodzaak om de inrichting te behouden. Zo vindt de Pieter Dijkemastichting dat de binnenzijde van de kerk onderdeel moet zijn van de monumentenstatus. Architect Pieter Dijkema ontwierp de Goede Herderkerk, die in 1966 geopend werd door Mgr. Bekkers. De stichting vindt dat het gebouw én de inrichting behouden moeten blijven. Ook vindt de stichting dat de herbestemming ingevuld moet worden volgens de filosofie van de architect. Woningen passen daar niet in, maar een ontmoetingscentrum wel. En dan is er ook nog de stichting Jan van Eijk die vindt dat de monumentale muurschildering van deze schilder behouden moet blijven.

VASTLAB heeft nooit een geheim gemaakt van haar voornemen om in de kerk appartementen te maken. De eerste plannen baarden buurtbewoners zorgen. Zijn denken dat de bouw van appartementen tot extra verkeer in de wijk leidt. Ook vrezen ze voor parkeerproblemen. En ze hadden ook zorgen over de inkijk in hun tuinen. De buurtbewoners hadden overigens geen moeite met de veranderingen aan de binnen- en buitenkant van de kerk. Ook de Monumentencommissie van Meierijstad was in eerste instantie positief over het plan en ontwerp van de starterswoningen. Maar argumenten van onder meer de Cuypersstichting en de Pieter Dijkemastichting zorgden dat de monumentencommissie in november 2020 een negatief advies gaf over het ontwerp van VASTLAB. De gemeente was duidelijk over het idee om op het kerkplein appartementen te realiseren: dat staat de stedenbouwkundige visie niet toe. En dus moest de projectontwikkelaar terug naar de tekentafel. Nu ligt er een nieuw plan en eigenlijk ook een nieuwe bestemming. Of dat plan werkelijkheid gaat worden is nog maar de vraag. Al mag duidelijk zijn dat de kerk pas een nieuwe bestemming krijgt als alle partijen bereid zijn wat meer water bij de wijn te doen.