Hoe transparantie ook kan doorslaan

(Door Jan de Vries)

MEIERIJSTAD – Terwijl in de Tweede Kamer parlement en regering al weken ruzie maken over wat er in de notulen van de kabinetsvergaderingen staat over de toeslagenaffaire was er deze week in de gemeenteraad van Meierijstad ook een venijnig debatje over openheid en transparantie.

Hoofdrolspeler was Peter Verkuijlen van Gemeentebelang. Hij had het college van burgemeester en wethouders gevraagd welke plekken er in de collegevergaderingen allemaal waren besproken als mogelijke locatie voor tijdelijke woningen. Dat zijn woningen voor spoedzoekers.

Die liggen gevoelig. In Sint-Oedenrode waren ze gepland in een park. Onder protest van omwonenden verdween dat plan in de prullenbak. In Erp is een plan voor tijdelijke woningen aan de Bolst. De buurt is er fel op tegen. Ze willen geen mensen in de buurt die door omstandigheden tijdelijk dakloos dreigen te worden. Daar zit volgens de omwonenden een luchtje aan.

Gevoelig

Het ligt dus ontzettend gevoelig. Dus toen Verkuijlen de lijst wilde hebben van alle plekken die waren besproken, ook die al lang waren afgevallen, hield het college de boot af. Volgens Verkuijlen gebeurde dat om onrust te voorkomen. Volgens het college was het ook om te voorkomen dat speculanten op de grond zouden duiken in de hoop er een grijpstuiver aan te verdienen. Die kans is namelijk net zo groot als de kans op onrust. Als handige jongens in maatpakken de grond in handen krijgen, dan weet je dat het de gemeenschap geld kost. Dat weet het college ook.

Toen Verkuijlen zijn zin niet kreeg zette hij het zwaarste middel in: een verzoek via de Wet Openbaarheid van Bestuur. Hij kreeg zijn lijstje. Dat verpakte hij vervolgens in een motie waarin hij het college maande tot meer openheid. Hij bleek donderdag helemaal alleen te staan.

Extra hobbel

Toen bleek ook dat het college helemaal niet weigerde de locaties bekend te maken, ze wilde dat alleen niet tijdens een openbare vergadering doen. Verkuijlen had het na afloop best kunnen krijgen. Dat was niet zo’n sterk argument, want iedereen kan via de WOB die lijst krijgen. Het triggerde Verkuijlen alleen maar meer. Dus waarom de politicus van Gemeentebelang gedwongen werd een extra hobbel te nemen, is niet helemaal duidelijk.

Het kan er mee te maken hebben dat hij in de gemeenteraad vaker verdachtmakingen rondstrooit. Zoals tijdens de discussie over de verbouwing van het raadhuis in Sint-Oedenrode toen hij zich de woede van collega’s op de hals haalde omdat hij hen beschuldigde van een dubbele agenda. Zij zouden de boel traineren om de gemeenteraad alsnog te dwingen in Veghel te gaan vergaderen.

Inmiddels liggen de afgevallen locaties voor tijdelijke woningen op straat. De vraag is wat Verkuijlen daarmee heeft bereikt. Het zijn plekken die niet meer aan de orde zijn. Toch kunnen mensen daar ongerust van worden, terwijl dat niet hoeft. In ieder geval weten de grondspeculanten nu waar ze op moeten letten. Openbaarheid en transparantie zijn een groot goed, maar in dit geval is het doorgeslagen en kan die zelfs onnodig schade berokkenen.

'Bouwplannetje'

Er was nog iets. Het CDA vond die openbaarmaking ook niet nodig. Het college, zo stelde de partij, hoeft niet met elk bouwplannetje naar de gemeenteraad, want zo is dat afgesproken. Feitelijk klopt dat, maar plannen voor tijdelijke huizen voor spoedzoekers zijn niet zomaar “elk bouwplannetje”. Het is gebleken dat die onrust veroorzaken in de maatschappij. Daar kun je je ogen niet voor sluiten. Zodra zo’n ‘plannetje’ concreet is moeten de gemeenteraad en alle andere betrokkenen meteen geïnformeerd worden. Tot nu toe is dat ook gebeurd. Dat omwonenden daarna luidkeels protesteren en zeggen dat ze overvallen zijn hoort erbij.