Krijgt Meierijstad ooit een Huis van de Democratie?

(Door Jan de Vries)

MEIERIJSTAD – De gemeenteraadsvergadering van 1 april wordt een boeiende. De raad beslist dan over het Omnipark in Erp en over de toekomst van het bestuurscentrum in Sint-Oedenrode. Twee onderwerpen die beide een andere richting uit kunnen gaan dan oorspronkelijk de bedoeling was.

De kwestie Omnipark is op verschillende momenten al breed uitgemeten. Uiteindelijk blijven de inwoners van Erp na jaren discussiëren achter met meer vragen dan antwoorden.

De beslissing over het voormalig bestuurscentrum wordt niet zoals bij het Omnipark in de eerste plaats beïnvloed door geldgebrek, maar door de vraag hoe een Huis van de Democratie er uit moet zien. Daardoor kwamen vorige week al de verschillen tussen zelfs coalitiepartners bloot te liggen.

Bij de vorming van de gemeente Meierijstad werd afgesproken dat de gemeenteraad in Sint-Oedenrode zou blijven vergaderen en dat ook de griffie daar zou blijven werken. Dat kwam ter discussie te staan toen bleek dat een deel van de leeggekomen gebouwen niet te verhuren is en burgemeester en wethouders voorzichtig opperden om de gemeenteraad toch naar Veghel te verhuizen. Dat ballonnetje werd snel doorgeprikt. De raad blijft in Rooi en er werd besloten het bestuurscentrum aan te passen aan de eisen van deze tijd.

Beloftes

Opnieuw discussie voeren over de vergaderplek is tijdverspilling. Zelfs partijen die liever de raad naar Veghel zouden verhuizen snappen dat je beloftes aan de kiezers niet kunt breken.

Het plan voor de verbouwing van het bestuurscentrum in Sint-Oedenrode werd maanden geleden gepresenteerd. Dat was een chaotische presentatie. In de eerste plaats vanwege het feit dat dat digitaal moest gebeuren, maar ook inhoudelijk was het niet best. Wat bleef hangen was het woord lobben, waarmee de verschillende gebouwen werden bedoeld. Wethouder Coby van der Pas deed later voor journalisten nog een poging, maar daar werd het niet beter van.

Ondergrondse raadszaal

De SP dook in het gat en kwam met een eigen plan. Architectenbureau Huizenhoog deed er een schepje bovenop met het idee een ondergrondse raadszaal te maken. Dat waren concrete plannen die wel tot de verbeelding spraken. Dat was de reden dat vorige week enkele raadsleden, onder aanvoering van VVD’er Wilma Wagenaars zeiden: laten we eens kijken of we met hetzelfde geld een raadszaal met een wow-factor kunnen maken.

De rekensom van wethouder Van der Pas dat het collegevoorstel toch echt een heel voordelig voorstel was kon de dromen van een groot deel van de raadsleden niet bedwingen.

Er gebeurde in die vergadering nog iets anders dat tekenend is voor de ontwikkeling van een fusiegemeente. Dat begon met opmerkingen van PvdA-raadslid Sikko Oegema. Hij zei dat achteraf gezien de gemeenteraad het college met de verkeerde opdracht op pad had gestuurd.

Ontmoeting en verwondering

Volgens Oegema had de gemeenteraad eerst moeten formuleren hoe het ‘huis van de democratie er uit zou moeten zien’. De PvdA wil een gebouw gebaseerd op visie, met ontmoeting en verwondering en met uitstraling. Kortom de vergaderruimte van de gemeenteraad moet een ruimte worden waar burgers de democratie kunnen vieren.

De meest gestelde vraag na dat betoog was: wat mag dan kosten? Zo werd een discussie over grootse vergezichten toch een discussie over centen. Tot verdriet van Sikko Oegema. Hij ontkende dat zijn partij een luchtkasteel wil. Voor zijn partij is de vraag: hoe brengen we de democratie dichter bij de mensen.

Johan van Gerwen van het CDA vertelde waarom zijn partij geen wilde plannen voor een raadszaal wil. Daarmee lok je volgens hem geen mensen uit Schijndel of Veghel naar Sint-Oedenrode of het zou moeten gaan over onderwerpen die hen persoonlijk raken. Ziehier het dilemma waar veel gemeenten mee worstelen en dat in een fusiegemeente als Meierijstad nog groter is.

Klasje van Hart

Dan kom je aan de kern van de zaak: hoe betrek je mensen uit zo’n ingewikkelde gemeente meer bij de democratie. Hart heeft al eens voorgesteld om de gemeenteraad elke keer in een ander dorp te laten vergaderen. Dat heeft het niet gehaald. Hart heeft wel een andere manier gevonden om burgers meer te betrekken, namelijk een klasje waar mensen zich kunnen scholen in bestuur en politiek.

Er zijn veel meer manieren. De fracties in Provinciale Staten nodigen beurtelings groepen mensen uit die een rondleiding en een broodje krijgen en die een deel van de Statenvergadering bijwonen. Hoe mooi zou het zijn dat groepen inwoners van Meierijstad door steeds een ander raadslid worden uitgenodigd voor een raadsvergadering, een korte inleiding krijgen over bestuur en politiek, samen een broodje eten en een uurtje de raadsvergadering bijwonen.

Het zou helemaal mooi zijn als ze dat in een architectonisch hoogstandje als een ondergrondse raadszaal zouden kunnen doen. Maar een opgeknapte raadszaal met een wow-factor in één van de lobben is ook niet te versmaden.

Democratie kun je op veel manieren bij de mensen brengen, maar daar moet je je als politieke partij wel voor inspannen. Politieke partijen hebben een eigen website waar ze ongefilterd hun standpunten met de kiezers kunnen delen. In veel gemeenten in Nederland maken partijen daar nauwelijks gebruik van. In Meierijstad is dat al niet anders. Ook hier loopt Hart voorop.

De gemeenteraad van Meierijstad heeft in één week tijd vastgesteld dat ten aanzien van het Omnipark het verwachtingsmanagement niet goed was en dat met betrekking tot het bestuurscentrum in Rooi het college met de verkeerde opdracht op pad is gestuurd. Dat zijn ook inzichten die kunnen helpen bij de zoektocht hoe burgers meer betrokken te krijgen.