'Meer debat zou het interessanter maken'
Op 16 maart 2022 kiezen de inwoners van Meierijstad een nieuwe gemeenteraad. Bijna vijf jaar geleden werd de eerste gemeenteraad van de nieuwe gemeente Meierijstad geïnstalleerd. De toen gekozen volksvertegenwoordigers zetten samen de toon voor de bestuurscultuur in de fusiegemeente. Nu de verkiezingscampagnes beginnen sprak Omroep Meierij met de tien fractievoorzitters, negen mannen en één vrouw. Hoe hebben zij die allereerste bestuursperiode uit de geschiedenis van Meierijstad ervaren? Wat ging er goed, wat kon beter? Hoe ziet de toekomst van Meierijstad eruit?
(Door Jan de Vries)
MEIERIJSTAD – Of hij ook vindt dat het er in de gemeenteraad van Meierijstad zo beschaafd aan toe gaat? “Ja, soms wel eens te beschaafd”.
Ruud Merks, fractievoorzitter van de SP lacht als hij dat antwoord geeft. Hij is niet voor een gemeenteraad waarbij mensen elkaar het kot uitvechten. “Maar er zou wel eens wat meer debat mogen zijn. Het ligt onder meer aan de bestuurscultuur waarbij we elkaar niet interrumperen in de eerste termijn. Dat betekent dat tien partijen eerst hun zegje mogen doen. Dan zijn de wethouders aan het woord en pas na drie kwartier kun je zeggen: maar wat bedoelde je daar nou precies? Dan is het moment weg,” aldus Ruud Merks.
Debat maakt het interessanter
Interrupties betekenen wel dat de vergaderingen langer duren. “Deze meeste partijen,” zegt de socialist, “lepelen eerst op waar het over gaat. Dat weten we wel. Als ze dat overslaan, dan win je tijd. Bovendien, meer debat maakt het ook voor het publiek interessanter.”
Het debat is ook nodig, zegt Merks, om te ontdekken waar mensen staan. “Kijk,” zegt hij, “van de VVD, ons en het CDA weet je ongeveer waar die voor staan. Maar die lokale partijen? Die leer je in een debat kennen. Ik dacht in het begin dat Lijst Blanco links was omdat het allemaal jongeren zijn. Die bleken naar een paar vergaderingen rechts te zijn. Dat krijg je boven water als je met elkaar in debat gaat.”
Fusie was niet nodig
Meierijstad had voor de SP niet gehoeven. Nog steeds is Merks van mening dat de fusie niet nodig was. Hij wijst op het grote aantal gemeenschappelijke regelingen waar de drie afzonderlijke gemeenten aan deelnamen en waar Meierijstad nog steeds aan deelneemt. “Het komt voor dat je een motie indient en de wethouder zegt dat andere gemeenten er ook iets van moeten vinden. Wat heb je dan voor invloed als gemeenteraad van Meierijstad. Waar was dan die fusie voor nodig?”
Het echte grote voordeel van de fusie is volgens Merks dat er nu één grote sociale dienst is en je op dat gebied als gemeente wel wat in de melk te brokkelen hebt. Dat heeft ook geleid tot een goed armoedebeleid, waar Merks tevreden over is.
Het kan nog wel wat beter
Het kan nog wel wat beter, vindt de socialist. De bijstandsnorm is 120 procent. Dat wil zeggen dat mensen die in aanmerking willen komen voor minimaregelingen niet meer inkomen mogen hebben dan 120 procent boven de bijstandsuitkering. Gemeenten kunnen zelf die norm bijstellen. De SP wil naar 130, zodat meer mensen van de regelingen kunnen profiteren. “De wethouder bekijkt dat nu per geval. Dat is al wat, maar wij zeggen, trek die grens nou voor iedereen op. Daar hebben we nog wel wat te winnen,” aldus Merks.
Maar verder ziet hij nauwelijks voordelen. “Boekel is ook zelfstandig gebleven en daar gaat het goed,” zegt hij.
De afstand tussen politiek en burger is volgens hem groter. Dat komt niet alleen maar door de bestuurlijke fusie. Het komt ook omdat sommige organisaties Meierijstad-breed zijn gaan werken. Waar je vroeger iedereen van die club in je eigen dorp kende, is dat nu niet meer.
Wijgevoel van Meierijstad bestaat niet
Over het wijgevoel van Meierijstad is Ruud Merks snel uitgepraat. “Dat bestaat niet,” zegt hij. Evenmin is hij ervoor om apart beleid te voeren voor elke kern. “Daar wordt wel eens op gehamerd, maar ik denk dat we dat niet kunnen. Nog los van het feit dat in de grote kernen wijken zijn die veel meer aandacht nodig hebben. En die zijn vaak groter dan één van de dorpen.”
Als gemeente, zegt de fractievoorzitter van de SP, moet je ervoor zorgen dat op bijvoorbeeld sociaal gebied, woningbouw, sportvoorzieningen de zaken op orde zijn. “Als een bepaald dorp een voorziening krijgt, kan het niet zo zijn dat iedereen die moet krijgen. Dat kan in zo’n gemeente als Meierijstad echt niet meer. Je kunt ook niet iedereen te vriend houden. Ik vind ook dat partijen die dat wel willen over hun eigen schaduw heen moeten springen. En dat we als gemeente duidelijk zijn en geen valse verwachtingen wekken”.
Laat mensen met rust
De gemeente moet in de wijken en de kernen niet bovenop de bewoners gaan zitten. “Ik weet van een wijk waar een groep mensen een paar keer per jaar iets organiseert, het Sinterklaasfeest bijvoorbeeld. Opeens moeten ze een wijkraad maken, een bewonersplatform hebben, ze moeten een buurtapp en meedoen aan een wijkschouw. Die mensen willen dat niet, die willen gewoon zelf leuke dingen voor hun buren organiseren. Laat die mensen dan met rust en geef ze steun als ze daarom vragen,” aldus Ruud Merks.
Trots is de socialist dat een aantal partijen, waaronder de SP, zich hard heeft gemaakt voor sociale woningbouw. “Wij zijn zelf aan de slag gegaan met een ontwerp voor goede en verplaatsbare woningen. Mijn collega Kees van Limpt heeft dat plan onlangs gepresenteerd. Voor ons socialisten is het lidmaatschap van een gemeenteraad geen doel op zich. Het is voor ons een middel om onze idealen te verwezenlijken. Het is mooi dat je de gemeenteraad als podium hebt en je als raadslid aan kunt kloppen bij de directeuren van de woningcorporaties, met wie wij dan samen kunnen optrekken. Voor ons gaan deuren open die voor anderen gesloten blijven,” aldus Merks.
Gevraagd naar de toekomst twijfelt Merks. “Je komt dan al snel uit bij cliches: fijn wonen, genoeg werk. Dat wil iedereen natuurlijk. Je weet niet wat de tijd brengt. Ik vind wel dat Meierijstad niet groter moet worden. En we moeten geen stadse allures krijgen. Nu gaat het weer over uitbreiden van bedrijventerreinen. Kijk, op een gegeven moment is genoeg wel genoeg”.
Ruud Merks, fractievoorzitter van de SP lacht als hij dat antwoord geeft. Hij is niet voor een gemeenteraad waarbij mensen elkaar het kot uitvechten. “Maar er zou wel eens wat meer debat mogen zijn. Het ligt onder meer aan de bestuurscultuur waarbij we elkaar niet interrumperen in de eerste termijn. Dat betekent dat tien partijen eerst hun zegje mogen doen. Dan zijn de wethouders aan het woord en pas na drie kwartier kun je zeggen: maar wat bedoelde je daar nou precies? Dan is het moment weg,” aldus Ruud Merks.
Debat maakt het interessanter
Interrupties betekenen wel dat de vergaderingen langer duren. “Deze meeste partijen,” zegt de socialist, “lepelen eerst op waar het over gaat. Dat weten we wel. Als ze dat overslaan, dan win je tijd. Bovendien, meer debat maakt het ook voor het publiek interessanter.”
Het debat is ook nodig, zegt Merks, om te ontdekken waar mensen staan. “Kijk,” zegt hij, “van de VVD, ons en het CDA weet je ongeveer waar die voor staan. Maar die lokale partijen? Die leer je in een debat kennen. Ik dacht in het begin dat Lijst Blanco links was omdat het allemaal jongeren zijn. Die bleken naar een paar vergaderingen rechts te zijn. Dat krijg je boven water als je met elkaar in debat gaat.”
Fusie was niet nodig
Meierijstad had voor de SP niet gehoeven. Nog steeds is Merks van mening dat de fusie niet nodig was. Hij wijst op het grote aantal gemeenschappelijke regelingen waar de drie afzonderlijke gemeenten aan deelnamen en waar Meierijstad nog steeds aan deelneemt. “Het komt voor dat je een motie indient en de wethouder zegt dat andere gemeenten er ook iets van moeten vinden. Wat heb je dan voor invloed als gemeenteraad van Meierijstad. Waar was dan die fusie voor nodig?”
Het echte grote voordeel van de fusie is volgens Merks dat er nu één grote sociale dienst is en je op dat gebied als gemeente wel wat in de melk te brokkelen hebt. Dat heeft ook geleid tot een goed armoedebeleid, waar Merks tevreden over is.
Het kan nog wel wat beter
Het kan nog wel wat beter, vindt de socialist. De bijstandsnorm is 120 procent. Dat wil zeggen dat mensen die in aanmerking willen komen voor minimaregelingen niet meer inkomen mogen hebben dan 120 procent boven de bijstandsuitkering. Gemeenten kunnen zelf die norm bijstellen. De SP wil naar 130, zodat meer mensen van de regelingen kunnen profiteren. “De wethouder bekijkt dat nu per geval. Dat is al wat, maar wij zeggen, trek die grens nou voor iedereen op. Daar hebben we nog wel wat te winnen,” aldus Merks.
Maar verder ziet hij nauwelijks voordelen. “Boekel is ook zelfstandig gebleven en daar gaat het goed,” zegt hij.
De afstand tussen politiek en burger is volgens hem groter. Dat komt niet alleen maar door de bestuurlijke fusie. Het komt ook omdat sommige organisaties Meierijstad-breed zijn gaan werken. Waar je vroeger iedereen van die club in je eigen dorp kende, is dat nu niet meer.
Wijgevoel van Meierijstad bestaat niet
Over het wijgevoel van Meierijstad is Ruud Merks snel uitgepraat. “Dat bestaat niet,” zegt hij. Evenmin is hij ervoor om apart beleid te voeren voor elke kern. “Daar wordt wel eens op gehamerd, maar ik denk dat we dat niet kunnen. Nog los van het feit dat in de grote kernen wijken zijn die veel meer aandacht nodig hebben. En die zijn vaak groter dan één van de dorpen.”
Als gemeente, zegt de fractievoorzitter van de SP, moet je ervoor zorgen dat op bijvoorbeeld sociaal gebied, woningbouw, sportvoorzieningen de zaken op orde zijn. “Als een bepaald dorp een voorziening krijgt, kan het niet zo zijn dat iedereen die moet krijgen. Dat kan in zo’n gemeente als Meierijstad echt niet meer. Je kunt ook niet iedereen te vriend houden. Ik vind ook dat partijen die dat wel willen over hun eigen schaduw heen moeten springen. En dat we als gemeente duidelijk zijn en geen valse verwachtingen wekken”.
Laat mensen met rust
De gemeente moet in de wijken en de kernen niet bovenop de bewoners gaan zitten. “Ik weet van een wijk waar een groep mensen een paar keer per jaar iets organiseert, het Sinterklaasfeest bijvoorbeeld. Opeens moeten ze een wijkraad maken, een bewonersplatform hebben, ze moeten een buurtapp en meedoen aan een wijkschouw. Die mensen willen dat niet, die willen gewoon zelf leuke dingen voor hun buren organiseren. Laat die mensen dan met rust en geef ze steun als ze daarom vragen,” aldus Ruud Merks.
Trots is de socialist dat een aantal partijen, waaronder de SP, zich hard heeft gemaakt voor sociale woningbouw. “Wij zijn zelf aan de slag gegaan met een ontwerp voor goede en verplaatsbare woningen. Mijn collega Kees van Limpt heeft dat plan onlangs gepresenteerd. Voor ons socialisten is het lidmaatschap van een gemeenteraad geen doel op zich. Het is voor ons een middel om onze idealen te verwezenlijken. Het is mooi dat je de gemeenteraad als podium hebt en je als raadslid aan kunt kloppen bij de directeuren van de woningcorporaties, met wie wij dan samen kunnen optrekken. Voor ons gaan deuren open die voor anderen gesloten blijven,” aldus Merks.
Gevraagd naar de toekomst twijfelt Merks. “Je komt dan al snel uit bij cliches: fijn wonen, genoeg werk. Dat wil iedereen natuurlijk. Je weet niet wat de tijd brengt. Ik vind wel dat Meierijstad niet groter moet worden. En we moeten geen stadse allures krijgen. Nu gaat het weer over uitbreiden van bedrijventerreinen. Kijk, op een gegeven moment is genoeg wel genoeg”.
Lees ook de eerdere artikelen in deze serie:
'Meer aandacht voor de medemens'
'Trots dat er geen polarisatie is in de gemeenteraad'
'We moeten er harder voor werken'
'Mensen steken vaker zelf de handen uit de mouwen'
'Als Uden bij Meierijstad komt hebben we een vliegveld'
Inzetten op sociale eenheid Meierijstad is flauwekul"
