Pastoor Smulders over grote brand: “Het moest een keer gebeuren”
VEGHEL – Het was pastoor Ard Smulders die vannacht zelf 112 belde rond kwart over twaalf. Met een vriend luidde hij de klokken voor het nieuwe jaar in de Lambertuskerk en ze zagen een oranje gloed achter de ramen van de naastgelegen congregatiekapel. Vanwege het vuurwerk dat werd afgestoken was het niet meteen duidelijk, maar er was wel degelijk brand uitgebroken in het Rijksmonument dat al sinds 2015 leegstond.
De congregatiekapel aan de Hermey in Veghel biedt een troosteloze aanblik op nieuwjaarsdag. De monumentale gevel en de muren staan nog overeind maar het dak en de spits zijn verdwenen; de resten liggen in het middenschip van de kapel terwijl er nog kleine rookpluimen uit de puinhopen opstijgen. Honderden mensen komen de hele ochtend een kijkje nemen naar het afgebrande gebouw waar velen wel eens een mis hebben meegemaakt.
Gevel behouden
Ad van Creij uit Veghel staat bij de hekken die om het gebouw heen zijn gezet vanwege instortingsgevaar. Hij woont in de buurt en wil bij daglicht de schade zien van de kapel waar hij vroeger regelmatig kwam. “Triest, dat dit is gebeurd”, zegt Ad. Ik hoop dat ze de gevel van de kapel kunnen behouden.” Voor Ad ligt hier letterlijk een stukje geschiedenis. Zijn ouders zijn namelijk begraven op het naastgelegen kerkhof.
Instortingsgevaar
Die begraafplaats is evenals het gebied rondom de kerk gesloten. “De gemeente heeft hekken neergezet”, vertelt Werner van Sambeek van de Veiligheidsregio Brabant-Noord. Morgen komt er een expert die beoordeelt of de muren en de gevels ondersteund moeten gaan worden. Tot die tijd is het terrein en de het naastgelegen kerkhof niet toegankelijk vanwege instortingsgevaar.” Dat betekent ook dat de geparkeerde auto’s achter de hekken daar voorlopig blijven staan.
"Al 30 jaar geen onderhoud"
De kapel stond leeg sinds 2015. Voor die tijd was er onder meer een bibliotheek en de moskee gehuisvest. Momenteel is het pand in handen van een investeerder die er appartementen in wilde bouwen. Pastoor Smulders kijkt er niet van op dat er brand is uitgebroken. “Het moest een keer gebeuren. De vorige eigenaren hebben dertig jaar lang geen onderhoud gepleegd aan de kapel”. Sinds het leegstond zijn ook enkele ramen gesneuveld. Of de brand is ontstaan door vuurwerk dat bijvoorbeeld naar binnen is gegooid of onder het dak terecht is gekomen, is nog onduidelijk. “Onderzoek zal dat moeten uitwijzen”, legt Van Sambeek uit. Ooggetuigen zeggen dat ze het eerste vuur hebben gezien bij de dakrand aan de voorgevel van het gebouw.
Notre Dame
De brand van vannacht deed pastoor Smulders denken aan de enorme brand in de Notre Dame in Parijs. Ook daar bleven de muren overeind en stortte de rest in. “Hier ging het natuurlijk wel veel sneller omdat het gebouw kleiner is.” De pastoor werd vannacht uit de naastgelegen pastorie geëvacueerd door mensen van de brandweer. Hij vindt dat ze snel en professioneel hebben opgetreden, maar er was gisteravond volgens Smulders geen houden aan. “We hebben geluk gehad met de richting van de wind anders waren de Lambertuskerk of de pastorie ook in gevaar gekomen.”
